Lần thâu gió mát, trăng thanh,
Bỗng đâu có khách biên đình sang chơi.
Không phải là một văn nhân với tiếng “nhạc vàng”, với “cỏ pha màu áo nhuộm non da trời”. Cũng không phải là người “trăm nghìn đổ một trận cười như không”. Mà là “một đấng anh hùng” có cốt cách phi thường:
Râu hùm, hàm én, mày ngài,
Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao.
Những ẩn dụ, những số đo ấy tuy mang tính chất ước lệ tượng trưng của thi pháp cổ, nhưng với cách ngắt nhịp 2/2/2 ở câu lục và 4/4 ở câu bát, giọng thơ trở nên mạnh mễ đầy ấn tượng về một tướng mạo phi phàm, uy nghi. “Khách biên đình” có võ nghệ cao cường vô địch, có trí dũng “lược thao gồm tài”. Đó là một anh hùng xuất chúng:
Đường đường một đấng anh hào,
Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài.
Lai lịch bí mật của “khách” được hé lộ dần về họ, tên, quê quán, về chí khí “giang hồ” của một khách cung kiếm, sống một cuộc đời tự do:
Đội trời đạp đất ở đời,
Họ Từ, tên Hải vốn người Việt Đông.
Giang hồ quen thói vẫy vùng,
Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo.
Nguyễn Du đã sử dụng một số từ Hán Việt như: “đấng anh hào”, “côn quyền”, “lược thao”, “giang hồ”, “vẫy vùng” để khắc họa tính cách anh hùng và khát vọng tự do của nhân vật Từ Hải. Các phụ âm “đ” trong các từ ngữ như : “đường đường”, “đấng”, “đội trời, đạp đất”, “ở đời”, “Việt Đông”, làm cho giọng thơ vang lên hùng hồn, mạnh mẽ. Sau này khi Từ công đã chết, Thúc Sinh còn nhắc lại đầy ngưỡng mộ:
“Đại vương tên Hải họ Từ,
Đánh quen trăm trận, sức dư muôn người.
… vẫy vùng trong bấy nhiêu niên,
Làm nên động địa kinh thiên đùng đùng,
Đại quân đồn đóng cõi đông…”
Có thể nói, Nguyễn Du đã dùng những từ ngữ, hình ảnh tráng lệ nhất, giọng thơ hùng tráng nhất, để ca ngợi cốt cách phi thường, thói giang hồ tự do, chí khí anh hùng của Từ Hải.
Từ Hải còn là một anh hùng rất đa tình. Buổi gặp gỡ đầu tiên có thiếp danh trang trọng, nhiều tâm đắc tương tri: “cùng liếc… cùng ưa”. Người đẹp đã làm cho đấng anh hào phải xiêu lòng. Cũng là khoảnh khắc “ban đầu lưu luyến” của lứa đôi: