1. Tóm tắt bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh:
Hữu Thỉnh là một nhà thơ, nhà văn tốt, đã viết rất nhiều và rất hay về đời sống nông thôn và con người. Ông cũng là một nhà thơ giản dị và tinh tế trong cách miêu tả và lời văn. Bài thơ “Sang thu” mô tả sự chuyển biến nhẹ nhàng của đất trời từ hạ sang thu, không chỉ với hình ảnh thiên nhiên mà còn với nhân vật trước mùa thu trong cuộc sống. Bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh mang lại cho người đọc cảm nhận về khoảnh khắc sang thu đầy ấn tượng mà chỉ có một tâm hồn tinh tế, nhạy cảm mới có thể cảm nhận được. Ngoài ra, nhà thơ còn đưa ra triết lý sâu sắc về mùa thu và cuộc sống của con người.
2. Dàn bài phân tích bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh:
2.1. Mở bài:
- Giới thiệu về bài thơ Sang thu và nhà văn Hữu Thỉnh.
- Bài thơ là những cảm nhận tinh tế, sâu sắc, ấn tượng của nhà thơ Hữu Thỉnh về sự chuyển biến của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu.
- Bài thơ được sáng tác vào năm 1977 và được in lần đầu trên báo Văn nghệ, sau đó được in lại nhiều lần trong các tập thơ khác.
2.2. Thân bài:
2.2.1. Phân tích cảm nhận tinh tế, ấn tượng của nhà thơ về hình ảnh gió se gửi tới tín hiệu sang thu:
- Cảm nhận tín hiệu thu ở không gian gần bằng nhiều giác quan và sự cảm nhận tinh tế. Biểu hiện ở một số hình ảnh như hương ổi chín, sương đầu thu, sự ngạc nhiên của nhà thơ trước những hiện tượng báo thu, hương thơm của ổi chín phả vào gió, sương mỏng chùng chình trôi đi, và nhẹ nhàng.
2.2.2. Cảm nhận sự chuyển biến tinh tế của đất trời khi sang thu:
- Mô tả sự chuyển mùa qua hình ảnh mây mùa hạ vắt nửa mình sang thu, dòng sông trôi thanh thản, nhẹ nhàng, êm dịu, và chim vội vã. Biểu hiện sự trái ngược giữa dòng sông và đàn chim, cùng với sự thay đổi của đám mây.
2.2.3. Phân tích những tâm tư, suy ngẫm của tác giả:
- Một số câu thơ cuối để diễn đạt mức độ tần suất của mưa và nắng, sự biến đổi mạnh mẽ của cảnh vật gấp đôi và sấm giữa hàng cây. Miêu tả trạng thái tự nhiên của cảnh vật sang thu và suy tư của con người.
2.3. Kết bài:
- Xác nhận giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ, đẹp về hình thức cảnh tượng thiên nhiên và cả câu từ trong bài.
- Đánh giá cao việc sử dụng từ ngữ gợi hình, sắc nét, và nghệ thuật nhân hóa.
- Tổng kết về giá trị nghệ thuật và ý nghĩa sâu sắc của bài thơ.
3. Cảm nhận của tôi về bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh:
Bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh chỉ gồm 12 câu thơ 5 chữ, nhưng nó đã tạo lên một bức tranh về thời khắc đầu mùa thu một cách tinh tế, khéo léo và đẹp đẽ với sự chuyển biến nhẹ nhàng, tinh tế, không khí giao thoa giữa đất trời và thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa.
Bằng những cảm nhận tinh tế, khéo léo và sâu sắc của mình, Hữu Thỉnh đã phát hiện và cảm nhận tín hiệu giao mùa qua hương ổi chín phả vào trong gió se lạnh đầu thu:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Hương ổi chín là một mùi hương đặc trưng của quê hương Việt Nam. Nhưng đến khi mùa thu đến, đó mới là cơ hội để ta thưởng thức và tận hưởng hương vị quen thuộc của nơi làng quê.
Tác giả đã sử dụng từ ngữ “phả” để gợi lên hương thơm nhẹ nhàng, nồng nàn của những vườn ổi chín ở vùng Bắc Bộ, và cảm nhận sự chuyển đổi của đất trời vào thời khắc sang thu.
Sau những làn gió se lạnh, cùng với đó là mùi hương ổi chín nhẹ nhàng, một làn sương mỏng chùng chình trôi đi và từ từ khắp xóm nhỏ:
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Làn sương mỏng được miêu tả nhẹ nhàng, từ từ theo nhịp thở của mùa thu. Có lẽ tác giả cũng bất ngờ, ngỡ ngàng khi phát hiện sự chuyển đổi của đất trời vào thời khắc lúc sang thu. Từ ngữ “hình như” mang đến cho người đọc một cái nhìn cảm giác bất ngờ, ngỡ ngàng khi một mùi hương quen thuộc lại trở nên xa lạ. Mãi đến lúc này, ta mới có cơ hội thưởng thức và tận hưởng từng chút hương vị quen thuộc của quê hương.
Tác giả đã thay đổi tầm nhìn, mở rộng không gian từ trong vườn ra ngoài, mô tả sự chuyển đổi của vạn vật xung quanh qua dòng sông trôi thanh thản, nhẹ nhàng, êm dịu và chim vội vã. Sự trái ngược này là một quy luật tự nhiên không hợp lý trong thời điểm giao thoa, chuyển đổi của muôn loài. Đồng thời, đây cũng là biểu hiện của tâm trạng của con người khi đứng trước sự thay đổi của thiên nhiên.
Cuối cùng, có những hàng cây đứng tuổi, với sấm giữa chúng, là một cái nhìn đang quan sát sự chuyển động của vạn vật xung quanh. Cảnh vật sang thu được tạo nên từ những hình ảnh tinh vi và sâu sắc. Bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh giúp người đọc cảm nhận được sự chuyển biến nhẹ nhàng nhưng rõ rệt của thế giới xung quanh khi sang thu. Thông điệp mà nhà thơ muốn truyền đạt, một cách tinh tế và sâu sắc, là yêu quý quê hương và đất nước hơn nữa.