Mình biết đến “Hai số phận” qua một lần vô tình nghe đọc truyện đêm khuya. Đây quả thực là một may mắn vì mình rất ít khi nghe radio, đến lúc bật lên thì lại nghe trúng quyển truyện này. Dù đó chỉ là một đoạn trích rất nhỏ trong cuốn sách, một đoạn về thời thơ ấu của Abel, nhưng ngay lập tức mình đã bị lôi cuốn và không sao quên được dòng văn xúc động rất chân thực và kì lạ đó. Sau đó mình lùng kiếm và đã tìm đọc được quyển sách này.
“Hai số phận” có thể nói là một quyển sách mà khi đã cầm lên thì khó lòng bỏ xuống. Truyện xoay quanh cuộc đời của Kane và Abel, hai nhân vật sinh ra trong hai hoàn cảnh hoàn toàn đối lập, tại hai châu lục khác nhau, nhưng số phận trêu người đã cho họ chạm trán nhau tại rất nhiều thời điểm. Để rồi, họ vừa trở thành ân nhân, lại cũng là kẻ thù của nhau. Cái hay của truyện chính là việc giữ cho hai nhân vật không hề hay biết việc họ đã từng cứu mạng của nhau thế nào. Mặc dù điều này đã khiến câu chuyện có một kết thúc khá buồn, nhưng cũng chính nhờ nó mà tính cách nhân vật được phát triển đến tột cùng. Nếu không có sự thù hận cố hữu giữa họ, thì có lẽ sẽ không có một Kane ấn tượng với quy tắc sống kiên định, hay một Abel đáng nể với ý chí vươn lên mạnh mẽ. Và mặc dù họ có khác nhau thế nào, thì điểm chung giữa họ chính là lòng tự trọng, lý tưởng yêu nước, tài năng kinh doanh, sự ngạo mạn cố chấp, cũng như những phần “con người” rất phàm tục. Họ không phải là thánh, vậy nên, mặc dù sở hữu những phẩm chất rất cao quý, họ cũng mắc nhiều sai lầm và có những toan tính vị kỉ của riêng bản thân. Sự thù hận che mờ lí trí của họ, và cũng có lúc khiến họ lạc lối. Đây chính là điểm khiến nhân vật của họ, tuy phi thường, nhưng cũng rất “thực” và dễ tiếp nhận với người đọc.
Tuy nhiên, “Hai số phận” không chỉ là câu chuyện về Kane và Abel. Nó còn là câu chuyện của một xã hội. Jeffrey Archer đã vô cùng tài tình khi khắc họa bối cảnh thế giới nói chung đầu thế kỉ 20. Từ cuộc sống xa hoa tại Mĩ trong khi thế chiến thứ nhất bùng nổ tại Ba Lan, đến cuộc Đại Khủng Hoảng năm 1930, thế chiến thứ hai tại Pháp, và những năm thịnh vượng sau đó, tất cả đều được miêu tả rất sinh động và rõ nét. Dưới ngòi bút điêu luyện của tác giả, bản thân mình không khỏi rùng mình khi nhớ lại sự tàn khốc của hai cuộc đại chiến và nỗi tuyệt vọng hoang mang của người dân khi kinh tế sụp đổ. Những chi tiết lịch sử có thực được Jeffrey Archer lồng ghép khéo léo, vừa góp phần xây dựng bề dày tính cách nhân vật, cũng vừa khiến người đọc hiểu thêm về một giai đoạn đầy thăng trầm biến động. Là những người sinh sau, chúng ta không thể thay đổi lịch sử, nhưng rõ ràng chúng ta có đủ khả năng trân trọng quá khứ và học hỏi từ nó.
Một phần quan trọng không kém trong “Hai số phận” chính là kinh doanh. Kinh doanh chính là chiến trường của Kane và Abel. Thông qua họ, người đọc sẽ hiểu được những lợi ích và rủi ro cua hai đường lối kinh doanh khác biệt: kinh doanh tập đoàn và kinh doanh tư nhân. Với những người học kinh doanh, đây chắc chắn là một trong những quyển sách dạy về kinh doanh được viết theo cách hấp dẫn nhất. Và xin hãy yên tâm là ngay cả những người không học kinh doanh cũng sẽ hiểu toàn bộ. Mình không thích tiết lộ nhiều thông tin quá về quyển sách nên chỉ bật mí thế thôi.
“Hai số phận” cũng đưa ra nhiều bài học đạo đức và cách sống đáng suy nghĩ xuyên suốt câu chuyện. Câu chuyện có rất nhiều điểm sáng về tình người, đặc biệt là ở những đoạn chiến tranh. Sự bạo lực tuy tồn tại trên thế giới này, nhưng cuối cùng lòng tốt vẫn chiến thắng. Người đọc cũng có thể học hỏi từ rất nhiều nhân vật, đặc biệt là từ Kane, Albel và hai người con của họ. Họ không hoàn hảo, nhưng tất cả đều toát lên ý chí tự cường cao độ. Ở một phần tư cuối của cuốn sách, hai người con của Kane và Abel có vị trí ngày càng quan trọng, và dù đất diễn của họ không nhiều thì tính cách đặc sắc của họ cũng đủ hớp hồn độc giả. Theo một cách nào đó, họ cũng có hoàn cảnh khá giống Romeo và Juliet, nhưng rõ ràng đây là hai con người bản lĩnh và mạnh mẽ hơn nhân vật của Shakespear rất nhiều.
“Hai số phận” là một trong những quyển tiểu thuyết – không chỉ là sách – mà mình tâm đắc nhất, và mình tin rằng ai cũng sẽ yêu thích nó nếu thử cầm lên đọc. Đây là một câu chuyện, không chỉ có giá trị về mặt văn chương, mà còn có giá trị nhân văn và nhiều bài học đắt giá khác. Truyện khá tròn đầy trong việc thể hiện các cung bậc cảm xúc, mặc dù cũng có những đoạn có hơi hướm kịch hóa và kể nhiều hơn tả. Thật sự thì để viết về cuộc đời của hai nhân vật, từ khi sinh ra cho đến lúc chết đi, mà vẫn giữ cho người đọc bị lôi cuốn là một điều không hề dễ dàng. Vậy nên, dù cho chuyện có những đoạn nhảy thời gian thì mình cũng không có phàn nàn gì nhiều. Tên tiếng Anh của truyện là Kane và Abel, truyện này đã được chuyển thể thành phim bởi đài truyền hình CBS. Mình chưa có dịp xem, nhưng sau này nếu có thời gian thì sẽ thử.