Đôi bờ xe nước quay lăn bánh tròn.
Mỹ Khê chiều xuống bên nhau chuyện trò.
Nhớ lên Thiên Ấn nằm kề Trà giang.
Một mình lặng lẽ giữa trời phê vân.
Nhớ nhau xin nhớ những trưa Sa Huỳnh.
Thơ không hoa gấm mà màu gấm hoa.
Ngọt như đường phổi, thơm qua đường phèn.
Nhớ anh, em biếu chai lùn mật ong.
Em chằm lá nón kết tình đôi ta.
Ai về xứ Quảng xuôi dòng Trà giang.
Cùng nhau xây đắp giang san cơ đồ.
Để nhớ về một thuở cắt chia.
Quảng Ngãi ơi, hẹn nhé ngày về.
Sơn Tịnh còn mê mải những mùa trăng.
Bớt chút thời gian dành cho Cổ Lũy.
Mơ theo trăng lẳng lặng buổi ra đi.
Nửa đời mờ theo cuộc sống cô đơn.
Đó, quê tình xanh tiếp điệu dân ca.
Rừng chim ca nằm nghe suối xuân reo.
Muối mắm An Kỳ đổi gạo củi nguồn cao.
Nón Chợ Đình nghiêng điểm trắng ngàn cây.
Kẻ Hà Nhai, kẻ Thạch Trận, Long Trì.
Chút hương lòng “don” chợ Vạn trao duyên.
Khuya giăng buồn, cô lái ghé Tam Thương.
Quảng ngãi trăng tình thơm ngọt phức hương cau.
Căn cứ cách mạng rạng vang một thời.
Ngày xưa đồng bãi nay xây phố phường.
Vùng căn cứ cũ của mình đã xanh.
Mở đầu cho cả miền Nam chống thù.
Quê ta Quảng Ngãi, đất xuân vạn đời.
Quảng Ngãi quê tôi (Hoang Than)
Giữa miền Trung mưa dầm nắng dãi
Đất Quảng Ngãi vẫn mãi tươi xinh
Một vùng nhân kiệt địa linh
Quê hương tôi đấy trung trinh nghĩa tình.
Bến Tam Thương còn vương vấn đợi
Nước sông Trà, bống gợi hương quê
Long Đầu Hý Thuỷ chiều về
Phê Vân Thiên Bút mấy bề mây sa.
Triện Thiên Ấn Niêm Hà ngỏ ý
Tự bao đời thi sĩ mộng mơ
Sương giăng mây xoã lững lờ
Tiếng chuông đêm vắng đôi bờ ngân nga.
Rặng Thạch Bích chiều tà soi bóng
Biển Mỹ Khê gió đọng tiếng dương
Trà Bồng cây quế ngát hương
Thu Xà đậu phộng kẹo gương ngọt lành.
Dòng sông Vệ nước thanh gió mát
Lắng phù sa mía ngọt lúa xanh
Đồng quê họa khéo tựa tranh
Con don, bánh tráng, ui sành, lời rao.
Bên Cổ Luỹ nao nao cánh nhạn
Hoàng hôn về bảng lảng trời mây
Cô thôn, chiếu cói nơi này
Đá xây thành cổ, dừa dương dịu dàng.
Chiều Sơn Hải Sa Bàn biển nắng
Mùa gió nồm cát trắng vun mâm
Xóm Câu, cây mắm triều ngâm
Hình nhân đá dựng rì rầm sóng xô.
Mõm An Vĩnh nhấp nhô ghềnh đá
Cảng Sa Kỳ nước khỏa bâng khuâng
Khổng lồ đá ướm bàn chân
Thạch Ky Điếu Tẩu buông cần khoan thai.
Đảo Lý Sơn hình hài núi lửa
Tỏi mồ côi nhớ cửa chùa Hang
Đêm trăng Thới Lới rực vàng
Hải đăng tỏ ngọn soi đàng hùng binh.
Nền văn hoá Sa Huỳnh xưa cổ
Lắng bờ nghe sóng vỗ miên man
Biển xanh, muối trắng, cát vàng
Châu Me ghềnh đá ngỡ ngàng chiều phân.
Trời Minh Long mây vần thác Trắng
Giữa Trường Sơn gió nắng hoan ca
Rừng xanh, vạt nước khảm hoa
Cá niên, rượu ché cùng ta thi cầm.
Làng Teng dệt thổ cầm vang tiếng
Vọng bao đời truyền thuyết Ba Tơ
Cha ông tô thắm màu cờ
Hồn thiêng sông núi, cõi bờ hiển linh.
Quảng Ngãi ơi! Người xinh xinh lắm
Ta yêu người tình thắm duyên quê
Ngàn sau nguyên vẹn câu thề
Bến xưa vẫn đợi ta về bên ta.
Em ạ, mai về Quảng Ngãi (Đào Duy An)
Em ạ, mai về Quảng Ngãi
Dòng sông xanh luyến bóng Hà Nhai
Thuở trong vắt, bống Trà rỡn nước
Trăng thượng nguồn viễn khứ vị lai.
Em ạ, mai về Quảng Ngãi
Lên non xưa Thiên Ấn dấu hài
Mắt tít tắp, biển, trời và đất
Ủ tận hồn, thuỷ mặc tương lai.
Em ạ, mai về, mai về!
Biển Sa Huỳnh reo gọi Mỹ Khê
Cổ Luỹ cô thôn, La Hà thạch trận
Nhớ người xưa Đỗ Mãn huyết thề.
Em ạ, mai về, tình quê nhoi nhói
Dục bước cha ông thời mở cõi
Thiên Bút vẽ trời vòi vọi
Long Đầu Hý Thủy sáng soi.
Em ạ, mai về bến Tam Thương,
Thắp nén hương cố ngoại thuở sa trường
Rồng vươn dậy nối dài chữ S,
Quặn Thu Xà, Nam Chiếu sử chương.
Em ạ, mai về quyến luyến
Tắm An Bàng thỏa mộng hoa niên
Chân nóng bỏng cát bồi năm tháng
Ngực phồng căng gió lộng nhân duyên.
Em, mai về thành cổ Châu Sa
Réo rắt Chăm Pa – Việt huyết hoà
Quan họ Bắc Ninh mang màu bài chòi, hát bội
Bổi hổi, bồi hồi điệu lý Nam ca.
Mai về, mai về, quê mời gọi
Một chút đường phèn, tô don, đường phổi
Tí nước chè hai, quế cay, mía cội
Bắp nướng nà xưa, dưa ngọt bãi bồi.
Em ạ, dẫu vạn dặm tỏa mọi miền
Sen Liên Trì vẫn hồng bất diệt
Tri! Tri! Rửa màu hơn – thiệt.
Di tích Quảng Ngãi (Thiên Lý)
Mời anh đến thăm quê em Quảng Ngãi
Nơi xứ đường nổi tiếng của nước ta
Xem công trình bên thành cổ Châu Sa
Vẫn đứng mãi thi gan cùng năm tháng.
Núi Thiên Ấn, mộ bia Huỳnh Thúc Kháng
Danh bất hư truyền hai tiếng danh sơn
Nước sông Trà pha nấu ngát hương thơm
Các vua chúa lưu những dòng cổ tự.
Hương hành tỏi ấm chân người du tử
Đảo Lý Sơn giữa trời đất hoang sơ
Những cù lao trên mặt biển mờ mờ
Còn vết tích của năm dòng núi lửa.
Khu văn hóa Sa Huỳnh luôn mở cửa
Những quan tài chum đất mấy ngàn năm
Nhiều tư trang tùy táng dưới mộ hầm
Nét đặc sắc cư dân xưa Quảng Ngãi.
Quyển nhật ký Đặng Thùy Trâm để lại
Bệnh viện buồn tái hiện thuở ước mơ
Khói trầm hương lãng đãng quyện án thờ
Phút mặc niệm anh linh người bác sĩ.
Khu chứng tích đau thương làng Sơn Mỹ
Tiếng thét gào vang đất lở trời long
Máu lương dân tuôn chảy xuống thành dòng
Đài tưởng niệm ngàn năm còn đẫm lệ.
Cuộc thảm sát, Phước Bình Diên Niên chưa kể
Giặc tràn vào gây tang tóc đau thương
Anh có hay tin chiến thắng Vạn Tường
Mốc son mới, những ngày đầu kháng chiến.
Đất Quảng Ngãi còn lưu nhiều sự kiện
Về Ba Tơ thăm du kích các anh
Đã đem bao xương máu để giữ giành
Hồn dân tộc theo ngọn cờ phấp phới.
Anh hãy chép bài thơ em trao gởi
Và phổ vào những điệu hát lời ru
Tình đôi ta như cánh bướm phiêu du
Bay chấp chới trên mọi miền đất nước.
Quảng Ngãi ta về (Bằng Lăng Tím)
Miền quê đẹp yên bình Quảng Ngãi
Trai anh hùng con gái đảm đang
Chung tay xây dựng xóm làng
Chiến công lừng lẫy vẻ vang một thời.
Cánh đồng mía ngút trời xanh mát
Nhà máy đường ngào ngạt hương bay
Phù sa nước ngọt tràn đầy
Con sông xuôi chảy trái cây trĩu cành.
Làn gió biển trong lành thổi mát
Muối Sa Huỳnh từng hạt trắng tinh
Long Môn cảnh đẹp hữu tình
Đèo Vi Ô Lắc uốn mình non xanh.
Từng dãy núi giăng thành chiến lũy
Trường Sơn Đông hùng vĩ đại ngàn
Chim rừng cất tiếng ca vang
Cô em gái nhỏ dịu dàng váy hoa.
Đây Quảng Ngãi quê ta đổi mới
Nhà cao tầng phấn khởi lòng dân
Đường xa cũng thấy như gần
Hẹn người thương nhé mùa xuân trở về.
Về thăm Quảng Ngãi (Phạm Đình Dũng)
Anh đưa em về thăm Quảng Ngãi
Thăm bờ xe nước bến sông Trà
Thăm đồng lúa mới quê Mộ Đức
Chiều về Thiên Ấn ngắm chân mây.
Dòng nước Trà giang bên Thiên Ấn
Ghi dấu Niêm Hà, trời hạ ban
Lặng lẽ trôi về nơi cửa Đại
Tô thắm đôi bờ Cổ Lũy thôn.
Long Đầu Hý Thủy chiều in bóng
Nhớ mãi chuyện xưa thấy chạnh lòng
Hà Nhai Vãn Độ mờ sương khói
Đò chờ đưa khách vội sang sông.
Nhìn lên Thiên Bút màu xanh thẳm
Ngọn bút trời Nam viết mây vàng
Ngàn năm thiên cổ còn lưu lại
La Hà Thạch Trận dấu chân qua.
Thạch Bích Tà Dương chiều in nắng
Ngày về lá rụng biết thu sang
Đường lên đỉnh núi mây giăng lối
Thơ thẩn đường về bóng nhạn sa.
Vân Phong Túc Vũ mây và gió
Đưa nước về nguồn tắm suối mơ
Đỉnh núi Vu Sơn xanh màu cỏ
Hưu về đoàn tụ thỏa mong chờ.
Liên Chiểu ao sen vui sum họp
Liên Trì Dục Nguyệt đón trăng thơ
Thuyền ai thấp thoáng bên bờ nguyệt
Xin chở sen hồng đến bến mơ.
An Hải Sa Bàn trên bờ cát
Gió đi còn đó dấu châu sa
Mâm cát vàng kia ai để lại
Muôn đời cô độc nhìn trăng qua.
Thạch Ky Điếu Tẩu ai ngồi đó
Mây trắng giăng ngang đường chân trời
Ta về dừng chân nơi góc biển
Chân trời ta đến đón duyên tơ.
Mười hai cảnh đẹp quê Quảng Ngãi
Tô thấm non sông thắm tình người
Anh đưa em về thăm Quảng Ngãi
Vui tình đất nước đẹp tình ta.
Anh có về Quảng Ngãi với em không? (Vũ Nhụy Nhung)
Em có về Quảng Ngãi với anh không?
Khi mùa xuân còn ngập ngừng ngoài ngõ
Đất miền trung đã qua mùa mưa gió
Nụ hoa vàng xoè nắng sóng bên sông.
Em có về Quảng Ngãi với anh không?
Trong tháng Chạp nước sông Trà xanh lắm
Tuổi thơ anh bao lần chung tắm
Lá thuyền nưa còn trôi mãi giữa dòng.
Em nhớ về đừng nở để anh mong
Khi lang thang giữa phố phường Quảng Ngãi
Gặp kẹo gương thơm lừng môi con gái
Ngọt câu hò lơ đãng bến Tam Thương.
Em nhớ về hỡi người thương
Bờ xe nước tạc thời gian đó
Ai cắt cớ nói chi bao điều khó
Đá La Hà vẫn trỗi mọc còn kia.
Dẫu lòng ta không một chút cách chia
Anh hái tặng em đóa sen hồng Liên Chiểu
Và Quảng Ngãi khi em về sẽ hiểu
Cõi lòng anh là ngọn sóng sông Trà.
Hỏi (Trương Đình Tuấn)
Có phải quê nhà không Quảng Ngãi?
Bao năm xa lạ lẫm phố phường
Bâng khuâng hỏi với trời mây nước
Một địa chỉ quen lạc cuối đường.
Có phải là sông không Trà Khúc?
Cong bờ yểu điệu khúc eo thon
Vạt nắng hoàng hôn men cát trắng
Đậu suốt mùa thu trong mắt trong.
Có phải núi đồi không Thiên Ấn?
Quanh co lối cỏ dẫn xa đời
Hư không chuông gõ vào hoang vắng
Chớp mắt phù vân trắng cuối trời
Có phải là em không hở nhỏ?
Nón nghiêng đổ lụa nắng sân trường
Tội nghiệp bài thơ tình thứ nhất
Theo hoài chưa bén gót cô nương.
Ca dao tục ngữ về Quảng Ngãi ấn tượng
Trải dài trên mảnh đất hình chữ S thân thương, nơi đâu cũng có những cảnh đẹp làm nao lòng du khách thập phương. Với niềm kiêu hãnh vốn có của mình, cha ông ta đã giới thiệu thắng cảnh, sản vật quê hương qua các câu ca dao tục ngữ. Sau đây là một số câu ca dao tục ngữ về Quảng Ngãi đặc sắc đi vào tâm thức người Việt.
1. Nặng tình hạt muối Sa Huỳnh
Rau thơm trà quế đượm tình bữa trưa.
2. Tiếng đồn du kích Tịnh Khê
Lính đi mất xác, quan về mất lon.
3. Sơn Tịnh đường đinh, Sa Huỳnh muối trắng.
4. Tai nghe anh lấy vợ Ba La
Ruột đau từng chặng, nước mắt ra từng luồng.
5. Ba La đất tốt trồng hành
Đã xinh con gái, lại lành con trai
Vạn Tượng những chông cùng gai
Con gái mốc thích, con trai đen sì!
6. Thuốc ngon chợ Huyện
Giấy quyến Sa Huỳnh
Nẫu xa thì mược nẫu, chớ đôi đứa mình đừng xa.
7. Trời mưa trong Quảng mưa ra
Mưa qua hòn Bé, hai ta lạnh lùng.
8. Chẻ tre đan vợt vớt bèo
Lấy chồng bè rớ có nghèo cũng ưng.
9. Quê tôi phố cổ Thu Xà
Có nghề dệt chiếu ông bà truyền lưu.
10. Ông mõ lẫm liệt oai phuông
Ông kêu thú dữ tìm đường cút xa.
11. Ai về thăm xứ Thuận Yên
Vang vang tiếng mõ là kiêng dân làng.
12. Dù ai tế lễ nơi đâu
Ngũ liên Thi Phổ mau mau trở về.
13. Quảng Nam, Quảng Ngãi, Quảng Bình
Hỏi anh ba tỉnh, em thuận tình nơi mô?
14. Bình Khương sánh với Bình An
Bên em chè đậm, bên anh khoai nhiều.
15. Mồng bốn có hội đua ghe
Rối đến mồng bảy bắt phe dội bòng.
16. Muốn về Mỹ Á ăn dừa
Sợ e Mỹ Á đẩy đưa nhiều lời.
17. Ai về quê ấy Nghĩa An
Ghé thăm phong cảnh Chùa Hang, Bàn Cờ.
18. Hát bội Quy Nhơn
Hầu đơn Quảng Ngãi
Thơ lại Quảng Nam
Hò khoan xứ Huế.
19. Cực đà quá cực
Khổ đà quá khổ
Em ngồi Châu Ổ ngó thẳng Thạch An
Mắt nhìn chàng hai hàng luỵ ứa
Một lời đã hứa
Bốn ngựa khó theo
Dẫu rằng hai đứa mình nghèo
Ba núi cũng lội, bảy đèo cũng qua.
20. Kể từ sông Vệ, chợ Gò
Ngó vô Thi Phổ thấy đò Dắt Dây
Đồng Cát buôn bán sum vầy
Ngó vô Lò Thổi thấy cây xùm xòa
Tú Sơn một đỗi xa xa
Ngó vô Quán Sạn bạn hàng đà nghỉ ngơi
Chợ Huyện là chỗ ăn chơi
Trong tê Quán Vịt là nơi hữu tình
Trà Câu sao vắng bạn mình
Hai hàng châu lụy như bình nước nghiêng.
21. Ai về Quảng Ngãi quê ta
Mía ngon, đường ngọt, trắng ngà dễ ăn
Mạch nha, đường phổi, đường phèn
Kẹo gương thơm ngọt ăn quen lại nghiền.
22. Mạch nha Thi Phổ
Bánh nổ Thu Xà
Muốn ăn chà là
Lên núi Ðình Cương.
23. Ăn chanh chíp miệng chua chua
Em đưa anh đến chợ Chùa xa xa
Mảng lo cha yếu mẹ già
Đặt lưng xuống đất con nhạn đà trở canh.
24. Muối Xuân An, mắm Tịnh Kỳ
Khoai lang dưới trảng, gạo thì Đường Trung.
25. Muối Sa Huỳnh ba năm còn mặn
Cá Sa Huỳnh có vạn nào hơn
Sáng mưa trưa nắng trời nồm
Trời cho thuận gió xuôi buồm ra khơi.
26. Lương nông Cà Đó có tài
Nấu sắc lon gạo nồi hai cũng đầy.
27. Ai về Cổ Luỹ cô thôn
Nước sông Trà Khúc sóng dồn tung tăng.
28. Gái Thanh Khiết chuyên nghề cải giá
Trai Sung Tích chuyên nghề kén dâu.
29. Ngó lên hòn núi Chóp Vung
Ngó xuống cánh đồng lúa trĩu những bông
Ước gì em chửa có chồng
Anh về thưa cha mẹ đem rượu hồng đón em.
30. Cửa Tam Quan nước cạn bày cừ
Biển Sa Huỳnh khô tắc em mới từ nghĩa anh!
31. Quê em có núi Xương Rồng
Có cửa Mỹ Á, có sông Thủy Triều.
32. Anh về Mỹ Á chi lâu
Để em ôm chiếc thuyền câu một mình.
33. Củ lang mỏng vỏ đỏ da
Ai về Long Phụng theo ta mà về
Ai về Long Phụng thì về
Gần sông tắm mát, chợ kề một bên.
34. Đồng mô sâu bằng đồng Thi Phổ
Thổ mô cao bằng thổ Ba Tơ
Em thương anh chín đợi mười chờ
Mía kia lên ngọn trổ cờ đã lâu!
35. Đèo mô cao bằng đèo Đồng Ngổ
Bộ mô rộng bằng bộ An Ba
Thấy anh ăn nói thiệt thà
Muốn vô gầy dựng cửa nhà cùng anh!
36. Ai về Cổ Lũy xóm Câu
Nhớ mua đôi chiếu rước dâu về làng.
37. Bậu về nhớ ghé Ba La
Mua cân đường phổi cho ta với mình.
38. Bình Sơn nước mặn đồng chua
Nhưng mà nhân nghĩa không thua nơi nào.
39. Hỏi thăm qua chú bán quynh
Thấy ngoài Bến Ván, Trì Bình gặt chưa?
Bến Ván bán tới Quán Cơm
Gặt chưa không biết, thấy hai cây rơm ú ù.
40. Mặn mà muối biển Sa Huỳnh
Ngọt đường Quảng Ngãi thắm tình quê ta
Đường phổi, chim mía, mạch nha
Ai về Quảng Ngãi thử qua một lần.
41. Ở đây mía ngọt nhiều đường
Tìm trai xứ Quảng mà thương cho rồi.
42. Sơn Tịnh có núi Chân Trâu
Có bàu Ông Xá, có cầu Rồng Xanh.
43. Sông Trà sát núi Long Đầu
Nước kia chảy mãi, rồng chầu ngày xưa
Núi Long Đầu lưu danh hậu thế
Chùa Thiên Ấn ấn để hậu hoàng
Ai về xứ Quảng cho nàng về theo.
44. Lý Sơn ơi hỡi Lý Sơn
Nằm chi thoai thoải cô đơn một mình.
45. Lý Sơn đồng trước đồng sau
Đồng rừng đồng ruộng đồng nào cũng xinh.
46. Lý Sơn có đá san hô
Có hòn đảo nhỏ lửng lơ giữa dòng.
47. Lý Sơn cảnh đẹp Chùa Hang
Có đường xuống đất có thang lên trời.
48. Đi ngang qua mũi Sa Kỳ
Ngó cù lao Ré xiết chi thảm sầu.
49. Tiếng đồn Đông Phước nhiều tre
Tham Hội nhiều lúa, Châu Me nhiều tiền.
50. La Hà Thạch Trận là đây
Bốn phương tám hướng đá xây trận đồ.
Những câu ca dao tục ngữ và thơ về Quảng Ngãi sẽ phần nào giúp chúng ta hiểu thêm vùng đất Duyên hải miền Trung. Nếu có cơ hội, bạn hãy một lần đến Quảng Ngãi để trải nghiệm văn hóa độc đáo và khám phá vẻ đẹp hoang sơ, bình dị của nơi này nhé!
Đừng quên theo dõi VOH – Sống đẹp để cập nhật liên tục những kiến thức mới nhất, hấp dẫn nhất.