Làm người lương thiện không hề dễ dàng
Một người bạn của tôi từng cho rằng câu nói “Bạn chỉ cần sống lương thiện, mọi vấn đề trời xanh sẽ tự giải quyết” thật ngớ ngẩn và mơ hồ. Người nghĩ ra câu này có lẽ còn trẻ, chưa trải qua nhiều khó khăn nên sống cuộc sống mơ mộng, hoặc có thể là đã từ bỏ và trở nên vô lực, vì vậy mới để cho trời xanh lo tất cả. Nhưng thực tế, trong thời đại hiện nay, lòng thiện không giải quyết được vấn đề gì, thậm chí còn bị thiệt hại và bị ép buộc. Điều quan trọng là phải có đủ tiền để tự tin sống.
Sống lương thiện – Sai hay đúng?
Để tồn tại trong xã hội này, sống lương thiện có phải là điều sai? Trước khi đưa ra quyết định về câu nói này, hãy cùng tôi đọc câu chuyện dưới đây:
Trong một ngôi chùa cũ nát trên ngọn núi, chỉ có một tiểu hòa thượng và lão hòa thượng sống chung. Một ngày nọ, tiểu hòa thượng nản lòng nói với lão hòa thượng:
- Trong ngôi chùa nhỏ bé này, chỉ có hai chúng ta, khi tôi xuống núi xin duyên, mọi người đều nói những điều xấu về chúng ta, thậm chí gọi tôi là hòa thượng hoang tưởng. Hương khói cúng thường ngày càng ít đến.
Tiếp tục, tiểu hòa thượng than thở:
- Hôm nay tôi đi ăn xin, mà trời lạnh như thế, không ai mở cửa cho tôi, đến bữa cơm cũng ít. Chúng ta muốn ngôi chùa Bồ Đề trở thành ngôi chùa lớn, tiếng chuông vang xa không ngừng như Sư Phụ dạy, nhưng tôi e là không thể.
Lão hòa thượng mang áo cà sa rách rưới che lên mình, không nói lời nào, chỉ nhắm mắt lắng nghe, tiểu hòa thượng cứ tiếp tục than phiền… Cuối cùng, lão hòa thượng mở mắt và hỏi:
- Bên ngoài gió lạnh thổi mạnh, có băng tuyết trên trời, cậu có thấy lạnh không?
Tiểu hòa thượng run rẩy toàn thân và trả lời:
- Có, tôi thấy rất lạnh, cả hai chân tôi đều tê lạnh.
Lão hòa thượng nói:
- Vậy thì chúng ta đi ngủ sớm đi!
Lão hòa thượng và tiểu hòa thượng tắt đèn và cuộm vào trong chăn ngủ.
Sau một thời gian, lão hòa thượng hỏi:
- Giờ cậu có thấy ấm không?
Tiểu hòa thượng trả lời:
- Đương nhiên, tôi cảm thấy rất ấm, giống như ngủ dưới ánh mặt trời vậy.
Lão hòa thượng nói:
- Khi trước đó, chăn bông để trên giường là lạnh, nhưng khi ai đó nằm vào, nó trở nên ấm áp. Cậu nghĩ đó là chăn bông sưởi ấm cho người hay người sưởi ấm cho chăn bông?
Tiểu hòa thượng nghe vậy và cười:
- Sư phụ, người thật là nghị lực đó, chăn bông không thể sưởi ấm cho người được, phải là bởi người làm cho chăn bông ấm lên mới đúng chứ!
Lão hòa thượng hỏi:
- Chúng ta không cần làm cho chăn bông ấm áp, nếu chúng ta cần phải làm vậy, thì đắp chăn bông để làm gì?
Tiểu hòa thượng suy nghĩ một lát và nói:
- Mặc dù chăn bông không sưởi ấm cho chúng ta, nhưng nó có thể giữ nhiệt cho chúng ta, làm cho chúng ta có giấc ngủ thoải mái.
Trong bóng tối, lão hòa thượng hiểu ý và cười:
- Chúng ta, như hai hòa thượng tụng kinh rung chuông, không phải cũng giống như người nằm dưới chăn bông sao? Còn những chúng sinh khác, họ không phải cũng là như một cái chăn bông dày đó sao?
Chỉ cần chúng ta hướng thiện, thì chiếc chăn bông lạnh như băng kia cuối cùng cũng sẽ được chúng ta sưởi ấm. Khi đó, “chăn bông” dày đặc đó cũng sẽ biết giữ ấm cho chúng ta. Ngủ trong “chăn bông” như vậy, chúng ta có phải rất ấm áp sao? Ngôi chùa nhiều người, tiếng chuông vang lên không ngừng, có thể chỉ tồn tại trong mơ à?
Tiểu hòa thượng nghe và hiểu ra hết.
Từ ngày hôm sau, tiểu hòa thượng dậy sớm để hóa duyên. Dù vẫn gặp những lời ác như trước đây, nhưng tiểu hòa thượng luôn giữ thái độ lịch sự và tôn trọng mọi người.
Mười năm sau…
Chùa Bồ Đề đã trở thành một ngôi chùa lớn, có nhiều hòa thượng và khách hành hương đến không ngừng. Tiểu hòa thượng cũng trở thành sư trụ trì của ngôi chùa.
Thiện lành không phải là một điều dễ dàng
Trên thế giới này, chúng ta đều cùng nằm trong chăn bông, người khác chính là chăn bông của chúng ta. Khi chúng ta dùng trái tim để làm ấm chăn bông, chăn bông cũng sẽ giữ ấm cho chúng ta.
Ngủ… đắp… suốt đời, nhưng cho đến hôm nay mới biết rằng… Mối quan hệ giữa người và chăn bông là như thế này…
Thực ra, làm người lương thiện không phải là một nhiệm vụ đơn giản. Sống một cuộc sống thiện lương và tốt đẹp còn khó hơn cho những ai thông minh và khôn ngoan. Bởi thông minh có thể là một tài năng bẩm sinh trong khi lòng thiện là một lựa chọn. Trên hành trình sống này, chúng ta có thể tích lũy tri thức, nhưng điều quan trọng là nuôi dưỡng một trái tim lương thiện. “Từ thiện là điều cơ bản của con người” – lòng thiện là bản chất nguyên thủy của con người. Tôi tin rằng trong tâm hồn mỗi người, đều có tình yêu thương và lòng thiện từ khi sinh ra.
Nhưng ngày nay, người ta cho rằng càng hiểu biết nhiều thì càng thông minh, càng thông minh thì càng khôn khéo. Họ biết kiếm lợi cho bản thân, và tin rằng điều đó sẽ mang lại hạnh phúc và sung sướng. Cuối cùng, vì lợi ích ngay lúc này, sự tham lam, danh vọng ngắn hạn, tính thắng nông nổi của tuổi trẻ, vì chưa từng trải qua, chưa nhìn thấy hậu quả, nhiều người đã mất đi lòng thiện trong tâm hồn của mình. Họ đánh đổi nhiều thứ, nhưng cuối cùng không cảm thấy hạnh phúc.
Lục Tổ Huệ Năng từng giảng: “Mọi phúc lành đều không tách khỏi chữ Tâm”. Bởi vì có lòng thiện, chúng ta biết đủ, vì có lòng thiện mà hiểu sâu, và vì hiểu sâu nên từ bi, không cạnh tranh, ganh đua hay oán hận. Tâm hồn trở nên thanh tịnh, hòa hợp và vui vẻ. Thiện lành là phẩm chất quý giá của con người, là hướng dẫn cho mỗi chúng ta và cũng là kho tài nguyên vô giá của mỗi người. Người thông minh không nhất thiết phải là người lương thiện, nhưng người lương thiện chắc chắn là người thông minh nhất. Vì vậy, lòng thiện chắc chắn là một dạng trí tuệ, là một hạnh phúc.
Đời người như cơn mộng, chỉ trầm mình trong trăm năm. Trong đó, có 20 năm để sống và trưởng thành, 20 năm để trải nghiệm cuộc sống và sống theo ý mình. Và còn 30-40 năm nữa để nhận những gì mình làm, mình sống, theo cách mình đã gieo trồng, đã hành động. Đó chính là quy luật nhân quả. Có những nhân quả sẽ đến với chúng ta ở kiếp sau, nhưng có những kết quả sẽ đến với chúng ta ngay trong đời này. Khi bạn trao đi lòng thiện, có thể bạn không nhận được kết quả ngay lập tức, nhưng chắc chắn sẽ đến một lúc nào đó, khi duyên lành đã đủ, trời xanh sẽ tự điều chỉnh…
Đọc tiếp những bài viết hấp dẫn tại Tâm sự của Sách.
