Giới thiệu
Bà cảm thấy rùng mình khi chạm vào dấu chân lạ và từ đó bà mang bầu. Sau một thời gian, bà sinh được một cậu bé bụ bẫm, tên là Gióng. Nhưng cho dù đã ba tuổi, cậu bé vẫn nằm ngửa, không biết ngồi hay lẫy, cũng không biết nói hay biết cười.
Vào lúc đó, giặc Ân tấn công đất nước ta. Quân giặc cướp nước hung dữ, và tên tướng Ân vương là kẻ chỉ huy. Dù quân đội Hùng Vương đã xuất trận nhiều lần, nhưng không thể đánh bại chúng. Vì lo lắng cho mặt tất yếu của đất nước, Vua Hùng đã gửi sứ giả đi tìm người giỏi để giúp đỡ.
Một ngày, sứ giả đến làng của cậu bé Gióng. Nghe nói về việc nhà vua tìm người giỏi, mẹ của Gióng nói đùa với con trai:
- Con ơi! Con lười biếng như thế, không biết bao giờ mới có thể giúp vua đánh giặc đấy!
Không ngờ cậu bé Gióng đáp lại mẹ mình:
- Mẹ hãy mời sứ giả đến đây để con nói với anh ấy!
Sau đó, cậu bé im lặng. Mẹ vừa mừng vừa sợ, nhanh chóng đi kể chuyện cho hàng xóm. Mọi người đều cho rằng đó là một điều lạ. Cuối cùng, một người nói:
- Hãy mời sứ giả tới để xem cậu bé muốn gì.
Khi sứ giả của vua bước vào nhà, nhìn thấy cậu bé Gióng, anh ta hỏi:
- Con là một đứa trẻ mới ba tuổi, tại sao con lại mời tôi đến đây?
Gióng trả lời rất chắc chắn:
- Mẹ hãy nói với vua để rèn cho con một con ngựa sắt, một thanh gươm sắt, một bộ giáp sắt và một cái nón sắt. Con sẽ đánh đuổi quân giặc!
Mọi người đứng nghe cậu bé nói mà không khỏi kinh ngạc. Họ nghĩ rằng cậu bé là thần tượng và sứ giả ngay lập tức đi tìm vua. Nghe tin, Vua Hùng vui mừng và ra lệnh cho các thợ rèn làm tất cả những vật sắt mà cậu bé yêu cầu. Tất cả đã được rèn thành công, nặng không thể tưởng tượng được. Hàng chục người đều cố gắng nhưng không thể cắt được thanh gươm. Vua Hùng phải yêu cầu hàng ngàn quân sĩ để chở đồ tới cho Gióng.
Khi tin tức rằng quân sĩ đang mang đồ sắt sắp đến làng, mẹ của Gióng hoảng sợ chạy lại gặp con và nói:
- Con ơi! Việc của nhà vua không phải là trò đùa. Quân sĩ đang kéo tới ngoài rồi, làm sao bây giờ con?
Nghe những lời đó, Gióng ngồi dậy và nói:
- Đừng lo về việc đánh giặc. Nhưng mẹ hãy cho con ăn thật nhiều!
Mẹ vội vàng chuẩn bị bữa ăn cho con, nhưng mỗi lần nấu xong một nồi cơm, Gióng lại ăn hết và đòi thêm. Càng cho con ăn, cậu bé càng lớn và trở nên khỏe mạnh. Khi hết gạo, mẹ đi kêu gọi hàng xóm. Mọi người mang đến gạo, khoai, trâu, rượu, hoa quả, bánh trái và sân đầy. Nhưng bất kể đưa bao nhiêu thì Gióng ăn hết và vẫn còn đòi ăn.
Sau đó, Gióng yêu cầu:
- Mẹ hãy kiếm vải để may áo cho con.
Mọi người cùng đua nhau mang vải lụa đến để may áo cho Gióng. Nhưng càng may áo, càng thấy chật và ngắn với thân hình lớn của Gióng. Cậu bé đã đạt đến đầu nhà chỉ trong ít thời gian ngắn. Ai cũng ngạc nhiên và lúc quân sĩ mang đồ sắt đến, Gióng bước ra khỏi nhà, vươn vai và trở nên cao lớn, hét lên như tiếng sấm:
- Ta là tướng nhà Trời!
Sau đó, Gióng mặc giáp sắt, đội nón sắt, cầm gươm và vui vẻ quay quanh. Sau khi từ biệt mẹ và dân làng, cậu bé nhảy lên lưng ngựa sắt. Ngựa bỗng chồm lên và phun ra một luồng lửa đỏ rực. Gióng đạp chân, ngựa phi như bay và đi hàng chục dặm. Trong chớp mắt, Gióng đã xông vào đồn trại của quân địch. Lưỡi gươm của Gióng vung lên như chớp giật. Quân địch không còn cách nào khác ngoài việc chạy trốn. Lửa thiêu cháy từng dãy đồn trại và cả mấy khu rừng.
Tướng Ân vương vẫn cố gào thét và gọi quân xáp tới, nhưng Gióng đánh càng dũng mãnh, quân địch càng đổ. Một lúc sau, gươm của Gióng gãy, nhưng cậu bé không nao núng. Thay vào đó, cậu bé nhổ những cây tre rồi quật chúng vào quân địch. Không mất nhiều thời gian, quân giặc bỏ chạy khắp nơi và Ân vương bị tiêu diệt. Bọn tàn binh cầu xin hàng. Quân đội của Vua Hùng và dân làng đến và trói chúng lại. Trong không đầy một buổi, Gióng đã đánh bại quân giặc và cứu nước. Lúc đó, ngựa của Gióng đã đến chân núi Sóc Sơn. Cậu bé cởi giáp, tháo nón và bay lên trời cùng ngựa.
Sau chiến thắng, để tưởng nhớ anh hùng, Vua Hùng đã lập đền thờ Gióng ở làng quê và truyền cho cậu bé danh hiệu Phù Đổng thiên vương.
Ngày nay, chúng ta vẫn còn thấy những dấu vết như dãy ao tròn nối nhau kéo dài từ Kim Anh, Đa Phúc tới Sóc Sơn. Những dấu vết đó được cho là chân ngựa của Thánh Gióng. Khu rừng mà ngựa sắt đã phun lửa thiêu cháy được gọi là làng Cháy. Những cây tre mà Gióng đã nhổ để quật địch giờ đã trở thành tre là ngà (hay còn gọi là đằng ngà) với màu xanh ngả thành màu vàng và những vết cháy lốm đốm.
