Mỗi nhà văn trong suốt sự nghiệp của mình đều cố gắng xây dựng và theo đuổi một phong cách nghệ thuật riêng, mang dấu ấn của bản thân và luôn được thể hiện trong mỗi tác phẩm.
Phong cách nghệ thuật là gì?
Nghệ thuật là lĩnh vực độc đáo, đòi hỏi từ mỗi tác giả sự xuất sắc, đặc biệt và sáng tạo trong việc thể hiện những tác phẩm của mình. Điều này đặc biệt quan trọng trong văn chương nghệ thuật, vì nó yêu cầu sự độc đáo.
Sự độc đáo này sẽ tạo nên phong cách nghệ thuật của mỗi tác giả. Khi tác giả có thể tạo nên dấu ấn riêng, độc đáo trong quá trình nhận thức và phản ánh giá trị chân thực của cuộc sống, thể hiện sự độc đáo thông qua nội dung và hình ảnh của từng tác phẩm, nhà văn đó sẽ được gọi là nhà văn có phong cách nghệ thuật mang dấu ấn riêng.
Trên thực tế, phong cách nghệ thuật của một tác giả sẽ được thể hiện qua các khía cạnh sau:
– Cách nhìn nhận và khám phá cuộc sống độc đáo:
Ví dụ, Ngô Tất Tố quan tâm đến số phận của phụ nữ trong xã hội, Nguyễn Công Hoan vạch trần bản chất những trò lố nực cười, còn Nam Cao miêu tả nỗi bi kịch của người trí thức trong xã hội cũ. Cùng một chủ đề nhưng cách tiếp cận và khai thác của từng nhà văn lại khác nhau.
– Nội dung và chủ đề độc đáo:
Lựa chọn đề tài, triển khai cốt truyện, xác định chủ đề,… Mỗi nhà văn sáng tạo ra “đất diễn” của riêng mình. Thạch Lam viết về cuộc sống mòn mỏi của đứa trẻ phố huyện, Ngô Tất Tố lại miêu tả “vùng trời tối đen như mực” của người nông dân trước Cách mạng tháng Tám. Những nội dung độc đáo và mới mẻ này đã định hình phong cách nghệ thuật của mỗi nhà văn trên con đường văn học của họ.
– Giọng điệu độc đáo:
Nam Cao với giọng điệu triết lý, Vũ Trọng Phụng với giọng điệu trào phúng, Nguyễn Tuân với giọng điệu ngông và tài tử đặc trưng. Giọng văn dễ đọng và dễ thấm vào lòng độc giả, giúp nhà văn ghi dấu ấn qua từng tác phẩm.
– Nghệ thuật độc đáo:
Nghệ thuật sử dụng ngôn từ, xây dựng cấu trúc, phân tích tâm lý nhân vật… Thông qua đó, tác giả tỏa sáng với tài năng của mình. Nguyễn Tuân được ca ngợi như một bậc thầy ngôn từ, Hoài Thanh được xem là nhà phê bình văn học chính xác và sâu sắc nhất. Phong cách nghệ thuật của một nhà văn được hình thành từ nhiều yếu tố, bao gồm cả yếu tố khách quan của thời đại và tầm nhìn dân tộc của tác giả. Hiểu được phong cách nghệ thuật của mỗi nhà văn sẽ giúp độc giả tiếp cận tốt hơn với tác phẩm của họ.
Đặc điểm của phong cách nghệ thuật
-
Phong cách nghệ thuật chính là con người của nhà văn:
Nhà văn Pháp Buyphong đã nói: “Phong cách đó là con người.” Nó được hình thành từ thế giới quan, nhân sinh quan, sự sâu sắc và sự phong phú của tâm hồn, của vốn sống, sở thích, cá tính và tài năng sử dụng cách hình thức, phương tiện nghệ thuật của nhà văn. -
Phong cách sáng tác thể hiện cách nhìn của nhà văn trước cuộc sống:
Phong cách nghệ thuật không chỉ đơn giản là sự lặp lại quen thuộc của nhà văn mà nó phải là sự lặp lại một cách hệ thống, thống nhất cách cảm nhận độc đáo về thế giới và hệ thống bút pháp nghệ thuật phù hợp với cách cảm nhận ấy. -
Nghệ thuật là lĩnh vực của sự cải độc đáo. Phong cách là nét riêng không trùng lặp:
Sự thật có thể là một, nhưng cách nhìn, cách cảm nhận, suy nghĩ về vấn đề của mọi người là khác nhau, giống như cái nhìn của nhà văn phải có màu sắc riêng và độc đáo. -
Phong cách nghệ thuật là sự ổn định, nhất quán:
Ví dụ, Nguyễn Tuân đã trải qua hai thời kỳ sáng tác, có những thay đổi về tư tưởng sáng tác khá rõ rệt, nhưng vẫn duy trì một phong cách độc đáo, tài hoa và uyên bác.Trước cách mạng, ông thích viết theo cách ngông, nổi loạn chống lại sự tầm thường, phàm tục trong cuộc sống. Cái Đẹp của ông thường phóng túng.
Còn sau cách mạng, ông ưa viết theo phong thái tự tin, tự hào và tự trọng về tài năng và bản lĩnh của mình. Cái Đẹp vẫn được đặt trong tư thế thử thách gai góc nhưng bình dị và chân thực hơn.
-
Phong cách nghệ thuật biểu hiện rất đa dạng. Điều này phụ thuộc vào tài năng và sở trường của mỗi nhà văn.
Phong cách sáng tác có thể biểu hiện qua việc lựa chọn đề tài. Một số nhà văn chỉ thích đề tài về nông thôn, trong khi những người khác lại chỉ chọn đề tài về thành thị. Có những nhà văn ưa thích những hiện thực nhẹ nhàng, giản dị và thâm trầm, và có những người lại thích khai thác những chuyện dữ dội, đau đớn và ám ảnh con người.Phong cách sáng tác cũng có thể biểu hiện qua giọng điệu. Một số nhà văn tạo ra giọng điệu tâm tình, ngọt ngào, ân nghĩa, trong khi người khác thành công với giọng điệu đầy triết lý…
-
Phong cách nghệ thuật là nét riêng, đậm tính cá nhân, nhưng phải có liên hệ chặt chẽ với hệ thống phong cách chung của một thời đại văn học.
Đồng thời, phong cách nghệ thuật chỉ có giá trị khi nó thực sự đóng góp cho sự tồn tại và phát triển đa dạng của văn học dân tộc nói chung. -
Phong cách sáng tác chịu ảnh hưởng của các phần tâm lý, khí chất, cá tính và sở trường của tác giả. Đồng thời, nó cũng mang dấu ấn của dân tộc và thời đại.
Mỗi thời đại lịch sử và thời đại văn học sẽ tạo ra những phong cách sáng tác mang đặc trưng riêng. Ví dụ, phong cách của Hồ Xuân Hương trong thời Trung đại vẫn chịu ảnh hưởng sâu sắc của quan điểm phi ngã. Phong cách của Nguyễn Tuân trong thời Pháp thuộc phát triển theo hướng văn học lãng mạn, bộc lộ đầy đủ và sâu sắc cái tôi nghệ sĩ tài hoa, phóng khoáng…
Với nội dung bài viết trên, chúng ta đã hiểu về Phong cách nghệ thuật là gì. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề này, vui lòng liên hệ với Tâm sự của Sách để được hỗ trợ trực tiếp.
