Chính Hữu là một nhà văn khắt khe, chỉ viết khi ý tưởng và cảm xúc đã chín muồi. Ông không sử dụng phong cách viết tại chỗ, không miêu tả từng sự kiện. Thay vào đó, ông viết khi mọi việc đã yên bình, đã có thời gian để suy ngẫm và lọc bỏ những gì không cần thiết. Các bài thơ của Chính Hữu đặc sắc, chứa đựng những cảm xúc sâu sắc, ngôn ngữ và hình ảnh được chọn lọc và giàu ý nghĩa. Ông thường sử dụng thể thơ tự do, mang trong mình âm hưởng của tâm trạng và vừa lắng đọng vừa sâu sắc. Chính vì thế, sau 18 năm kể từ khi bài thơ “Đồng chí” ra đời, ông mới xuất bản tập thơ đầu tay “Đầu súng trăng treo” – điều này cho thấy ông luôn cẩn trọng và có tinh thần trách nhiệm cao với công chúng.
I. Nhận định về tác giả Chính Hữu
- “Chính Hữu là một nhà thơ quân đội thực thụ, đặc biệt cả về tác giả lẫn tác phẩm.” – Vũ Quần Phương
- “Bài thơ ‘Đồng chí’ kết hợp giữa cảm hứng lãng mạn và hiện thực.” – Nguyễn Mạnh Hùng
- “Đây là một loại thơ hiếm, không nhiều lời nhưng có ý sâu xa. Mỗi hình ảnh trong bài thơ đều mang một ý nghĩa tượng trưng cho một tình huống, một tâm lý hay một ý niệm. Thơ của Chính Hữu nói về những suy nghĩ, nhưng không phải triết lý, nó kiên cố dựa trên hình tượng cụ thể, không sa vào chi tiết vụn vặt, nhưng lại từ đó nâng lên một cái ý nghĩa tổng quát, tác động vào tình cảm và ý thức của độc giả bằng cách sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh và âm điệu.” – Nhà phê bình văn học Nhị Ca
II. Tác phẩm “Đồng chí”
- “Câu thơ hai chữ ‘Đồng chí’ gần như đứng ở giữa bài thơ, biến toàn bộ bài thơ thành một bức tranh hoàn chỉnh. Nửa trên là một phần của cảm nhận (như thế này là đồng chí), nửa dưới là một diễn dịch (đồng chí còn có ý nghĩa như thế này nữa), tạo thành một cấu trúc chính luận cho một bài thơ tình yêu lãng mạn đặc biệt.” – Nguyễn Đức Quyền
- “Những dòng thơ cuối cùng như một tượng đài vững chãi cho tình yêu đồng chí thiêng liêng. Trên nền của thiên nhiên tuyệt đẹp, rừng xanh mênh mông, trời xanh rộng lớn, một chiến sĩ đứng với khẩu súng và vầng trăng. Đây là một hình ảnh thực tế trong những đêm phục kích của tác giả, nhưng tầm cao của tư tưởng và ý thức chiến đấu của quân đội cách mạng đã biến hình ảnh đó thành một khía cạnh đẹp và tượng trưng.” – Vũ Nho
Bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu có những hình ảnh chân thật, cụ thể nhưng đồng thời giàu ý nghĩa tổng quát, súc tích và biểu cảm. Những câu thơ tạo hình phong phú, giàu nhạc điệu. Thể thơ tự do giúp diễn đạt hiện thực và cảm xúc một cách linh hoạt. Bài thơ đã mở ra một hướng đi mới trong việc khai thác vẻ đẹp và tinh thần của người lính trong những tình huống dân dã, bình thường và chân thật.
Đọc thêm tại Tâm sự của Sách.
