Sự quan trọng của sự đơn giản
“Đạo Đức kinh” nói rằng: “Kiến tố bão phác, thiếu tư quả dục, tuyệt học vô ưu.”
Ý nghĩa của câu này là chúng ta nên giữ cho bản thân mình tính cách đơn giản, giảm bớt những ham muốn quá độ và tạp niệm không cần thiết. Bỏ đi những suy nghĩ phức tạp và vô ích, chúng ta mới có thể tránh được những đau khổ.
Tư Mã Quang, một học giả Trung Quốc, từng viết: “Cam kì thực, mỹ kì phục, bất tri kỳ ngoại canh hữu hà dục.” Trong thời cổ xưa, người ta chỉ cần đủ ăn đủ mặc là đã đủ hạnh phúc. Chỉ cần duy trì được những nhu cầu căn bản nhất của cuộc sống, không có bất cứ ham muốn nào khác. Người hiện đại ngày nay, tâm tư suy nghĩ quá phức tạp, có quá nhiều ham muốn, mới phải chịu nhiều đau khổ như vậy.
Chúng ta chỉ khi có tâm đơn giản, biết điều gì là đủ và không tham lam; chỉ khi có tính cách khiêm tốn mới biết mình không kiêu căng. Hãy sống một cuộc sống đơn giản, ăn những món ăn đơn giản nhất. Giữa một xã hội phức tạp, hãy học cách “hóa tạp thành giản” để giữ được sự bình yên và điềm tĩnh trong lòng.
Tính khiêm tốn
“Đạo Đức kinh” nói rằng: “Bất tự kiến, cố minh; bất tự thị, cố chương; bất tự phạt, cố hữu công; bất tự quan, cố trường. Phu vi bất tranh, cố thiên hạ mạc năng dư chi tranh.”
Ý nghĩa của câu này là chúng ta không nên cố tình thể hiện bản thân, vì khi ta cố tỏ ra quá mạnh mẽ, ta sẽ dễ bị khuất phục. Chúng ta không nên cho mình là nhất, vì khi ta không chú trọng vào sự tỏa sáng của bản thân, ta mới thực sự nổi bật. Chúng ta không nên kiêu căng, vì khi ta khiêm tốn, ta mới có thể đạt được thành công. Chúng ta không nên tâng bốc bản thân, vì khi ta khiêm tốn, ta mới được tôn trọng. Những người khiêm tốn không tranh giành với ai trong quá khứ, và không ai làm hại được họ.
Cây khi mọc thành rừng vẫn có thể bị gió thổi bật rễ. Làm người, chúng ta không nên quá tỏ ra ta đây, cho mình là nhất, và chỉ muốn thể hiện bản thân. Nếu không, chúng ta rất dễ rước họa vào thân. Chỉ khi khiêm tốn, chúng ta mới có thể bảo vệ bản thân và tồn tại lâu dài.
Giả ngốc – một trí tuệ lớn
“Đạo Đức kinh” nói rằng: “Đại trực nhược khuất, đại xảo nhược chuyết, đại biện nhược nột.”
Ý nghĩa của câu này là người chính trực không bao giờ tỏ ra quá mạnh mẽ, trông họ có vẻ dễ bị khuất phục. Người khôn ngoan không dễ dàng bộc lộ hay khoe khoang bản thân, trông có vẻ khá ngốc nghếch. Người giỏi ăn nói không bao giờ tỏ ra khoa trương tài hùng biện của mình, trông có vẻ khá chậm.
Ngốc không phải là ngu, mà là đi chắc hơn người khác. Người tự cho mình thông minh luôn tự cho mình là nhất, chỉ có người ngốc mới kiên trì và chắc chắn. Trong một xã hội mà mọi người đều tỏ ra “tinh anh” như ngày nay, người giả ngốc lại là người có phúc nhất.
Có người nói rằng, thông minh khó, hồ đồ khó, và chuyển từ thông minh sang hồ đồ còn khó hơn. Biết giả ngốc, giả hồ đồ đúng lúc mới là trí khôn của con người.
Thuận theo tự nhiên
“Đạo Đức kinh” nói rằng: “Thiện vi sĩ giả bất võ, thiện chiến giả bất nộ, thiện thắng cố giả phật dư, thiện dụng nhân giả vi hạ. Thị vị bất tranh chi đức, thị vị dụng nhân chi lực, thị vị phối thiên, cổ chỉ cực dã.”
Ý nghĩa của câu này là người giỏi không dùng bạo lực để làm việc; người giỏi trong việc chiến đấu không dễ để đối thủ khích bác; người giỏi trong việc thắng địch không đánh nhau trực diện; người giỏi trong việc sử dụng người sẽ tỏ ra khiêm tốn với người khác. Đây chính là cách để không cạnh tranh và sức mạnh thực sự nằm trong cách sử dụng người và hòa hợp với tự nhiên, một nguyên tắc vốn tồn tại từ xa xưa.
“Vũ lực, kích động, chiến thắng, đấu tranh” … đều là những trạng thái quá cấp tiến, và thường là những trạng thái mà con người cho rằng mình nên có. Vì con người thường cho rằng mình có thể thống trị và kiểm soát thế giới này, nhưng quan niệm này thường đi ngược lại với sự thực.
Ngược lại, một người khi thuận theo tự nhiên, tuân theo quy luật của tự nhiên, vừa có thể tránh được tai họa, vừa biểu lộ một trí khôn.
Nghĩ thoáng
“Đạo Đức kinh” nói rằng: “Phiêu phong bất chung triều, sậu vũ bất chung nhật.”
Ý nghĩa của câu này là gió to không thổi suốt cả buổi sáng, mưa bão cũng không rơi suốt cả ngày.
Trong cuộc sống, mưa gió là chuyện thường tình, nắng rồi lại mưa, âm u rồi lại bừng sáng. Chỉ khi nghĩ thoáng ra, bạn mới có thể biến khó khăn trở thành tài sản và sức mạnh trong cuộc sống.
Khi còn nhỏ, chúng ta thường tưởng rằng hạnh phúc là một cái gì đó phải có, chỉ khi có nó rồi chúng ta mới hạnh phúc. Khi trưởng thành, chúng ta cho rằng hạnh phúc là một mục tiêu, chỉ khi hoàn thành nó chúng ta mới hạnh phúc. Nhưng cuối cùng, chúng ta nhận ra rằng hạnh phúc chẳng qua chỉ là một kiểu nhận thức, và khi ta nghĩ thoáng ra, ta tự nhiên trở nên hạnh phúc.
Con người thường nói: “Cảnh do tâm chuyển, tướng do tâm sinh.” Bất kể chuyện gì, đều có hai mặt của nó, có mặt tốt và mặt xấu. Chúng ta không thể thay đổi được bản chất của sự việc, nhưng có thể lựa chọn góc nhìn nhận sự việc. Tâm thái tốt, vạn sự như ý; tâm thái thoáng, vạn sự bình an.
Tử tế
“Đạo Đức kinh” nói: “Thiên đạo vô thân, thường dư thiện nhân.”
Ý nghĩa của câu này là ông trời luôn công bằng, luôn ưu ái cho những người tử tế. Những người tử tế sẽ luôn nhận được phúc báo xứng đáng.
Trước giờ đây, ông trời không thiên vị ai, nhưng cũng không bao giờ đối xử tệ bạc với những người tử tế. Tử tế không nhất thiết phải làm ra những hành động kinh thiên động địa, mà là trong tâm luôn chứa đựng những suy nghĩ tử tế.
Cổ nhân đã nói, “phúc điền” từ “tâm địa” mà tới. Mọi “thiện nhân” đều sẽ nhận lại “thiện quả”, và người ban phát phúc lành chắc chắn sẽ nhận lại phúc khí. Phúc khí lớn nhất của một người nằm ở tấm lòng tử tế.
