Việc dựng nước và bảo vệ tổ quốc đã luôn đi cùng với lịch sử văn học Việt Nam trong suốt bốn ngàn năm qua. Mỗi giai đoạn văn học đều phản ánh rõ nét bức tranh lịch sử của thời đại. Trong số đó, nền văn học giai đoạn 1945 – 1975 mang trong mình nét đặc trưng hướng về đại chúng. Vậy nền văn học hướng về đại chúng là gì? Hãy cùng tìm hiểu.
Sơ lược về hoàn cảnh lịch sử, xã hội, và văn hoá
Với thành công của cuộc Cách mạng Tháng Tám, dân tộc Việt Nam đã mở ra một kỷ nguyên mới, khai sinh một nền văn học mới được gắn liền với lý tưởng độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội. Trong bối cảnh lịch sử, xã hội và văn hoá từ năm 1945 đến năm 1975, văn nghệ theo đường lối của Đảng và sự lãnh đạo của Đảng đã đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên một nền văn học thống nhất cho Việt Nam.
Hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ kéo dài suốt 30 năm đã tạo nên những đặc điểm và tính chất riêng cho nền văn học, phát triển dưới ánh sáng chiến tranh khốc liệt và nền kinh tế còn nghèo nàn. Giao lưu văn hóa bị hạn chế, văn học chủ yếu tiếp xúc và chịu ảnh hưởng từ văn hóa xã hội chủ nghĩa, như Liên Xô và Trung Quốc.
Đặc điểm cơ bản của nền văn học giai đoạn 1945 – 1975
Với những đặc trưng của hoàn cảnh lịch sử, xã hội và văn hoá từ năm 1945 đến năm 1975, văn học đã phát triển và đạt được những thành tựu to lớn. Nền văn học trong giai đoạn này có những đặc điểm cơ bản sau:
- Văn học chủ yếu xoay quanh cách mạng, gắn bó sâu sắc với vận mệnh của đất nước.
- Nền văn học hướng về đại chúng.
- Văn học trong giai đoạn này chủ yếu có xu hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn.
Nền văn học hướng về đại chúng là gì?
Dựa trên nghiên cứu về hoàn cảnh lịch sử, xã hội và văn hoá của Việt Nam từ năm 1945 đến năm 1975, nền văn học hướng về đại chúng được xem là một trong ba đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam trong giai đoạn này. Ý nghĩa của đại chúng ở đây cũng như là đối tượng phản ánh và phục vụ, đồng thời cũng là nguồn sáng tác cho văn học.
Điểm đặc biệt của nền văn học hướng về đại chúng là nhà văn luôn gắn bó với nhân dân lao động và đem đến một cái nhìn mới về nhân dân: đất nước thuộc về nhân dân, và nhân dân chính là người tạo nên đất nước (khác với văn học trước năm 1945). Để có được thái độ ấy, nhà văn trước hết cần phải nhận thức và có tình yêu đúng đắn đối với nhân dân, nhận ra công lao to lớn của họ trong lao động và công cuộc giải phóng dân tộc. Những lực lượng sáng tạo nối kết với lực lượng nhân dân.
Nội dung của nền văn học hướng về đại chúng
Trong bối cảnh lịch sử và xã hội đặc biệt từ năm 1945 đến năm 1975, nền văn học hướng về đại chúng đã thể hiện một số nội dung tiêu biểu sau:
- Luôn quan tâm đến cuộc sống của người lao động.
- Chú trọng đến các khía cạnh đau buồn và niềm vui trong cuộc sống cũ, và hạnh phúc, tự hào về cuộc sống mới.
- Thể hiện khả năng cách mạng và phẩm chất anh hùng của người dân Việt Nam.
- Xây dựng thành công hình tượng quần chúng cách mạng đặc sắc.
Ngoài ra, trong nền văn học hướng về đại chúng, các tác phẩm văn học có hình thức ngắn gọn, dễ hiểu, chủ đề rõ ràng, ngôn ngữ bình dị và trong sáng.
Đó là những điểm đáng chú ý về văn học Việt Nam giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1975 và nền văn học hướng về đại chúng. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm, hãy ghé thăm Tâm sự của Sách để khám phá thêm những kiến thức hấp dẫn về văn học.
