Tầm quan trọng của một bộ phim kinh điển
Điều gì làm nên một bộ phim kinh điển? Liệu chỉ cần nó tồn tại lâu đời, khó tiếp cận, được đánh giá cao bởi giới chuyên môn hay tạo ra một làn sóng mạnh mẽ với khán giả? Đó là những câu hỏi mà chúng ta thường gặp khi đề cập đến khái niệm kinh điển.
Theo nguồn gốc từ các ngôn ngữ Ấn-Âu, từ kinh điển có nghĩa ban đầu là “thuộc về một tầng lớp”. Tuy nhiên, sau này nó mang ý nghĩa là “thứ hạng cao của một tầng lớp”. Hiện nay, định nghĩa đầy đủ của kinh điển là “tác phẩm mang tính tiêu biểu, được làm chuẩn mực, tạo ra sức ảnh hưởng cho các tác phẩm khác cùng thể loại”.
Kinh điển và sự so sánh
Để nói về kinh điển, chúng ta cần so sánh và đặt nó trong một hệ quy chiếu. Ví dụ, khi nhắc đến “Ngọa hổ tàng long”, chúng ta phải xem nó là một tác phẩm võ hiệp kỳ tình, và nó trở thành chuẩn mực và ảnh hưởng lên các tác phẩm sau này cùng thể loại.
Tính vượt thời gian
Một tác phẩm kinh điển có tính vượt thời gian. Điều này có nghĩa là bất kỳ khi nào, người xem đều sẵn lòng xem lại và tác phẩm vẫn còn giữ được giá trị lớn cho đến tận hôm nay. Ví dụ, “Bá Vương Biệt Cơ” đã gây xúc động sâu sắc trong suốt hơn 20 năm từ khi công chiếu, nhờ biểu đạt về tình yêu, sân khấu, cuộc đời và giá trị lịch sử trong bối cảnh loạn lạc. Cũng như “Đông Tà Tây Độc”, với những câu chuyện thú vị khó hiểu trong từng tình huống mà Vương Gia Vệ xây dựng, không thể ngăn người ta xem đi xem lại và trầm trồ trước nó.
Trước đó, điện ảnh Hoa ngữ đã từng có những bộ phim có nhân vật phản xuyến làm trung tâm, nhưng chỉ khi “Đông Phương Bất Bại” ra đời, nhân vật này mới có sức nặng và tạo được tiếng vang. Hoặc trong thể loại phim hành động, chỉ sau khi Lý Tiểu Long với các tác phẩm “Tinh Võ Môn”, “Long tranh hổ đấu” tạo nên tiếng vang toàn cầu, dòng phim này mới thực sự lên ngôi ở điện ảnh Hoa Ngữ, ảnh hưởng đến các tên tuổi và tác phẩm của Thành Long, Lý Liên Kiệt, Ngô Kinh…
Những tác phẩm này có thể không phải là những tác phẩm đầu tiên trong thể loại của mình, nhưng nhờ tài năng của toàn đội ngũ sáng tạo, chúng đã trở thành tiêu biểu và được coi là kinh điển trong thể loại đó.
Sức ảnh hưởng của kinh điển
Sau khi trải qua thử thách của thời gian, những tác phẩm kinh điển tự nhiên trở thành một phần của tiềm thức đối với các thế hệ làm phim và khán giả. Dù có ý định hay không, sự ảnh hưởng của những tác phẩm kinh điển trên sáng tác của những tác phẩm sau này không thể tránh khỏi. Các khán giả cũng thế, họ sẽ tìm đến xem lại những bộ phim đó dù đã qua nhiều thập kỷ.
Tiêu chí đánh giá kinh điển
Việc đánh giá một tác phẩm có xứng đáng là kinh điển hay không phần nào dựa trên ý kiến của các nhà chuyên môn. Giải thưởng là một tiêu chí rõ ràng, trong khi lời khen và lời bình có thể góp phần đánh giá vô hình. Tuy nhiên, không phải lúc nào các nhà chuyên môn cũng có đủ sự thông thái để không bỏ sót các tác phẩm kinh điển. Đôi khi, chúng ta có thể dựa vào ý kiến của chính khán giả khi xem phim. Một tác phẩm khiến khán giả yêu thích, tạo được ảnh hưởng và có hiệu ứng sâu rộng trong lòng công chúng, vẫn được đề cập và bàn luận sau nhiều thập kỷ. Đó cũng là một trong những yếu tố đánh giá sự kinh điển của các tác phẩm điện ảnh.
Nguồn: Tâm sự của Sách
