Truyện cổ tích Việt Nam – Tìm hiểu kho tàng truyện dân gian Việt Nam
Truyện cổ tích Việt Nam là những câu chuyện được truyền miệng từ thời xa xưa trong dân gian Việt Nam. Những câu chuyện này mang tính tưởng tượng và kể về những nhân vật, sự kiện khác nhau. Thông qua truyền miệng, các câu truyện cổ tích được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, không phải là các tài liệu khoa học mà là một phần của văn hóa dân gian.
Truyện cổ tích thường chứa đựng những yếu tố kì ảo, hoang đường nhằm thể hiện mong muốn của con người về sự chiến thắng, vinh quang của cái đẹp, cái tốt và cái thiện, cùng với cái xấu và cái ác phải chịu thua, nhằm hướng đến sự công bằng trong cuộc sống.
Đặc điểm của truyện cổ tích
So với các loại truyện khác như truyện ngụ ngôn, truyền thuyết hay truyện cười, truyện cổ tích Việt Nam có những đặc trưng riêng để phân biệt với các thể loại khác. Thứ nhất, những câu chuyện cổ tích mang phong cách thời cổ, thời xa xưa. Các câu chuyện này kể về thời xa xưa và những nhân vật như ông bụt, cô tiên, cô Tấm… với cốt truyện mang tính “cổ”. Vì vậy, màu sắc và không khí của câu chuyện đều toát lên tính chất cổ. Thứ hai, mặc dù có nhiều yếu tố tưởng tượng, hoang đường không phù hợp với tư duy logic, nhưng truyện cổ tích Việt Nam vẫn tuân thủ bản sắc dân tộc. Tính chất này xuất phát từ sự cộng đồng cao của câu chuyện cổ tích Việt Nam, nếu chứa đựng những điều không phù hợp với thuần phong mỹ tục, câu chuyện sẽ bị loại bỏ. Thứ ba, truyện cổ tích phải mang tính nghệ thuật và tư tưởng. Mỗi nội dung khi được kể phải mang ý nghĩa về con người, cuộc đời và mang đến những điều tốt đẹp, cao cả, hướng đến các giá trị chân – thiện – mỹ.
Phân loại truyện cổ tích Việt Nam
Thông thường, truyện cổ tích Việt Nam được phân chia theo nhân vật và tính chất của câu chuyện. Có 3 loại truyện chính như sau:
Truyện cổ tích với nhân vật chính là các con vật
Truyện này thường kể về sự thông minh của các loài vật hoặc nguồn gốc của chúng. Một số truyện cổ tích Việt Nam nổi tiếng như sự tích con dã tràng, cóc kiện trời, sự tích con sam, công và quạ… Câu chuyện dân gian Nam Bộ cũng kể về các con vật như sự tích cù lao Ông Hổ, tại sao có địa danh Bến Nghé, cọp xay lúa…
Truyện cổ tích thần kỳ
Truyện này thường xoay quanh cuộc sống gia đình hoặc xã hội. Các chủ đề hay được nhắc đến là tranh giành, mối quan hệ trong gia đình, giữa vợ chồng, giữa quan hệ xã hội như sự tích Trầu Cau, cây bút thần của mã lương, sự tích con khỉ, Tấm Cám, ăn khế trả vàng, sơn tinh thuỷ tinh… Nhóm truyện khác có nhân vật chính là những người anh hùng xuất chúng, dũng sĩ trừ gian diệt ác, bảo vệ cái tốt như người thợ săn và mụ chằng, Thạch Sanh…
Truyện cổ tích thế tục
Truyện này kể về những sự kiện ly kỳ, khác lạ nhưng vẫn gắn liền với thực tế. Yếu tố thần kỳ không quá quan trọng trong truyện cổ tích thế tục. Một số ví dụ thuộc nhóm này là Trương Chi, đứa con trời đánh, xử kiện tài tình, cái chết bốn ông sư, chàng ngốc đi kiện, làm theo vợ dặn, sự tích hồ ba bể, bắc kim thang, cà lang bí rợ…
Một số thông tin về kho tàng truyện cổ tích Việt Nam
Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam được xuất bản lần đầu vào năm 1957 và sau đó được tái bản vào năm 1961. Mục tiêu của kho tàng này là sưu tầm lại những câu chuyện cổ tích và truyền thuyết. Đây có thể coi là công trình quan trọng trong văn hóa dân gian, tương tự như công trình mà Henri Pourra đã làm cho văn hóa dân gian Pháp. Tác giả tiêu biểu trong việc hoàn thành công trình này là Nguyễn Đổng Chi, người đã thực hiện một cách nghiêm túc và logic. Ông đã sáng tác ba phần, đem lại kiến thức bổ ích về truyện cổ tích Việt Nam.
Tâm sự của Sách cung cấp một kho tàng truyện cổ tích Việt Nam đầy đủ và được lựa chọn kỹ lưỡng, cập nhật thường xuyên. Đọc truyện cổ tích ngay tại Tâm sự của Sách – nơi bạn tìm thấy những câu chuyện cổ tích hay nhất của Việt Nam!
