Giáo dục là vũ khí thay đổi thế giới
Được biết đến là một lãnh tụ vĩ đại, Nelson Mandela đã lan tỏa niềm tin về sức mạnh của giáo dục và tác động của nó không chỉ trong cuộc sống của người Nam Phi mà còn trên toàn châu lục.
Niềm tin vào sức mạnh của giáo dục
“Giáo dục là vũ khí mạnh nhất để chúng ta thay đổi thế giới.”
Đây là một trong những câu nói nổi tiếng của Nelson Mandela – tổng thống da màu đầu tiên trong lịch sử Nam Phi và là người anh hùng chống lại chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid. Từ quá trình trưởng thành và sự đấu tranh của ông, niềm tin về sức mạnh của giáo dục đã trỗi dậy.
Trong cuốn hồi ký “Hành trình dài đến tự do” năm 1994, Mandela tiết lộ rằng ông đã được đào tạo theo mô hình phương Tây và học bằng tiếng Anh từ nhỏ. Ông cho rằng cảm giác của sự bất công đã khiến người da màu tại Nam Phi trở nên tức giận và phản đối xã hội.
“Thứ mà ngăn cản dân tộc tôi không phải là thiếu năng lực, mà là thiếu cơ hội. Chúng ta được dạy rằng chỉ có người Anh mới giỏi nhất”, ông viết.
Không ngừng học tập và khuyến khích học tập
Suốt đời, Mandela không ngừng học tập ngay cả khi ông bị giam cầm trong 25 năm vì chính quyền Apartheid. Ông coi giáo dục như con đường thoát ra khỏi tù đày. Thậm chí trong những ngày chờ đến ngày ra tòa, bất chấp nguy cơ tử hình, Mandela vẫn cố gắng hoàn thành bài luận văn của mình trong lĩnh vực luật.
Không chỉ học cho bản thân, nhà cách mạng Nam Phi còn khuyến khích các bạn tù khác học tập. “Khi tối xuống, phòng giam của chúng tôi trở thành như phòng học của chúng tôi hơn là một nhà tù. Đảo Robben đã được đặt tên là ‘trường đại học’ bởi vì chúng tôi đã dạy nhau”, ông viết trong hồi ký của mình.
Sự khiêm tốn và tầm quan trọng của giáo dục
Mandela không chỉ hiểu rõ những hạn chế của hệ thống giáo dục truyền thống. Mặc dù có bằng cử nhân và bằng luật sư, ông luôn khiêm tốn và nhận thức rằng bằng cấp không đảm bảo thành công hoặc trí tuệ. Mandela cho rằng một người không cần trải qua học tập chính thống hay có bằng cấp vẫn có thể “ưu việt hơn tôi trong mọi khía cạnh tri thức”.
Tính khiêm tốn này đã ảnh hưởng đến tư duy chính trị của Mandela và suy nghĩ về đất nước. Ông cho rằng một người “có giáo dục” không nhất thiết phải biết đọc và có bằng cử nhân.
“Một người không biết đọc vẫn có thể là một cử tri ‘có giáo dục’ hơn một số người có bằng cấp cao”, ông chia sẻ.
Rèn luyện cả tinh thần và thể chất
Nelson Mandela không chỉ coi trọng việc rèn luyện trí óc, mà còn nhận thức về tầm quan trọng của sức khỏe để duy trì trạng thái tâm lý lành mạnh. Ông đã chia sẻ rằng việc rèn luyện sức khỏe giúp ông cảm thấy bình tĩnh hơn, làm việc tốt hơn và lúc này, ông suy nghĩ tỉnh táo nhất.
Rèn luyện đã trở thành một trong những nguyên tắc bất di bất dịch trong cuộc sống của nhà cách mạng Nam Phi. Ông nhận thấy rằng việc chạy bộ đã giúp ông hiểu được giá trị của sự khó khăn và kỷ luật trong việc đạt được mục tiêu. Trong những cuộc đua dài, việc tập luyện đóng vai trò quan trọng hơn sự thiên tài tự nhiên. Ông rút ra kết luận rằng sự siêng năng và kỷ luật có thể bù đắp những thiếu sót về tài năng.
“Tôi áp dụng điều đó vào mọi việc. Từ khi còn trẻ, tôi đã nhìn thấy nhiều người trẻ có năng lực phi thường, nhưng thiếu ý thức kỷ luật và kiên nhẫn để khai thác tài năng của mình”, Mandela từng viết.
Di sản của Mandela với giáo dục
Ngoài triết lý làm nền tảng, cựu tổng thống Nam Phi còn để lại một di sản cho giáo dục Nam Phi thông qua việc thành lập các tổ chức và quỹ phát triển. Ông thành lập Viện Mandela về Phát triển Giáo dục và Nông thôn với mục tiêu phổ cập giáo dục cho trẻ em ở các vùng nông thôn nghèo, nơi hạ tầng giáo dục bị thiếu. Viện đã hợp tác với cộng đồng để sửa chữa các trường học và đào tạo giáo viên.
Sau khi kết thúc nhiệm kỳ tổng thống vào năm 1999, ông thành lập Quỹ Nelson Mandela và cùng với Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) triển khai chương trình Trường học cho Châu Phi, nhằm hỗ trợ các dự án giáo dục tại 13 quốc gia trên lục địa này. Từ khi thành lập vào năm 2005, dự án đã giúp hơn 30 triệu trẻ em châu Phi cải thiện chất lượng giáo dục.
“Giáo dục có thể thúc đẩy sự phát triển cá nhân. Nhờ giáo dục, con gái của một người nông dân có thể trở thành bác sĩ, con trai của người thợ mỏ có thể trở thành chủ doanh nghiệp, và con cái của người nông dân có thể trở thành tổng thống của một quốc gia vĩ đại. Điều quan trọng là cách chúng ta sử dụng những gì chúng ta có, chứ không phải những gì chúng ta được nhận, để khẳng định sự đặc biệt của chính mình”, ông viết trong hồi ký của mình.
Trung Nhân (Theo Cambridge International)
